Stalondeugd bij Paarden; Luchtzuigen/ kribbebijten

Een nieuw onderwerp waar ik mij sinds juni 2006 mee bezig houd is de stalondeugd “Luchtzuigen” bij paarden. Zoals op deze foto te zien is doet Breezer “het” door zijn boventanden op een rand vast te zetten. Vaak zie je dat luchtzuigers ook de ondertanden gebruiken en zich echt vastbijten. Ook zijn er paarden die hun tanden er helemaal niet bij gebruiken. Eigenlijk zijn dat de echte luchtzuigers, de paarden die hun tanden erbij gebruiken worden officieel kribbebijters genoemd. Het kenmerkende bij luchtzuigen en kribbebijten is altijd het geluid waarbij ze lucht naar binnen zuigen. Voor het gemak gebruik ik verder alleen de term luchtzuigen. De ondeugd is immers praktisch hetzelfde, met het enige verschil dat een kribbebijter slijtage aan zijn tanden zal hebben (tenzij men alles met rubber of iets dergelijks afgeschermd heeft)
Een aantal vooroordelen over de nadelen van luchtzuigers kan ik alvast van tafel schuiven. Ze zouden altijd mager zijn en vaak koliek hebben. Op de foto hieronder is Breezer te zien de dag van aankoop (6 juni 2006). Broodmager, licht van kleur en hier en daar nog plukjes wintervacht.
Inmiddels hebben we Breezer al jaren. Hij heeft nog nooit koliek gehad. De lucht die een paard inslikt tijdens het luchtzuigen boert hij ook uit, het komt niet in de maag terecht, zoals in het verleden gedacht werd.
Een ander vooroordeel is dat andere paarden deze stalondeugd over zouden nemen. Navraag leert dat slechts zelden een ander paard het overneemt. De enkele keren dat het wel gebeurt betreft het stressvolle of overactieve dieren die teveel op stal staan, geen / weinig sociale contacten hebben, te weinig ruwvoer krijgen en / of te weinig beweging krijgen. Deze dieren zouden hoogstwaarschijnlijk ook zonder een luchtzuiger op stal deze ondeugd vroeg of laat ontwikkeld hebben. Mijn paard Oscar vertoont, na jaren samen met Breezer te staan in de wei en op stal, geen enkele tekenen van luchtzuigen.
Uiteraard ben ik bezig te kijken naar mogelijkheden om Breezer van deze ondeugd af te helpen. Het is immers onnatuurlijk aangeleerd gedrag. Allereerst moet de totale spijsvertering geoptimaliseerd worden, aangezien meestal maagproblemen de oorzaak zijn van het luchtzuigen. Het grootste probleem daarna is dat een paard tijdens het luchtzuigen endorfine aanmaakt en daar inmiddels aan verslaafd geraakt is. Het mag duidelijk zijn dat een verslaving moeilijk is op te lossen, zeker bij een dier.
Breezer is waarschijnlijk als veulen in de afspeenperiode al begonnen met luchtzuigen. De afspeenperiode is een cruciaal moment, die zorgvuldig voorbereid moet worden. Hoe later het veulen afgespeend wordt hoe beter. Het veulen dient tenminste 5 maanden oud te zijn, maar beter is het om de merrie het zelf te laten bepalen. Dan zal het geleidelijk gaan en went de spijsvertering ook langzaam aan minder melk en meer vaste voeding. Daarnaast is het belangrijk dat het veulen direct na afspenen met tenminste één soortgenoot komt te lopen en onbeperkt ruwvoer en beweging krijgt. Een flink stuk wei met schuilstal verdient de voorkeur. Let op dat de veulens op het moment van afspenen wel even samen in een goed afgesloten stal komen te staan (eventueel met spijlen waar ze niet met de hoeven tussendoor kunnen schieten). Als ze na een aantal uren of dagen tot rust zijn gekomen kunnen ze losgelaten worden in hun veilig omheinde wei (waar ze hun moeders absoluut niet kunnen horen). Breezer is al met ca. 3½ maand afgespeend en de fokker heeft hem in z’n eentje in een kleine donkere stal opgesloten waar hij tegen de wand opklom.
Inmiddels is Breezer zijn spijsvertering enorm verbeterd. Hij was eerst altijd erg winderig en raakte van gras snel opgeblazen. Het gaat nu erg goed met hem. Onze dochter rijdt M1 dressuur met hem en springt ook af en toe een parcoursje. Gezondheidsklachten kent hij niet. Momenteel krijgt hij homeopathische middelen om te proberen het luchtzuigen te laten stoppen. Eerlijk gezegd kan ik mij niet voorstellen dat hij er helemaal mee zal gaan stoppen, al doet hij het niet meer zo fel en veelvuldig als in het begin. Mochten er grote veranderingen optreden dan zal ik het hier laten weten.